Fingerstyle gitaar spelen of met plectrum?

Gitaarspelen kan op verschillende manieren, zoals met plectrum of alleen met je vingers of een combinatie van beide (hybrid picking). Hoewel het compleet verschillende technieken zijn die je eigenlijk niet echt met elkaar kunt vergelijken, zitten er aan beide toch een aantal voor- en nadelen verbonden. In dit blog leer je de verschillen tussen beide speelstijlen, leggen we de techniek uit en geven we handige tips die je zelf kunt toepassen.

Bij “Fingerstyle” of “Fingerpicking” speel je – zoals de naam al aangeeft – met je vingers. Speel je met een plectrum (ook wel “Flatpicking” genoemd) dan heb je de keuze uit diverse standaard plectrums maar je kunt er ook voor kiezen om met een duimplectrum te spelen. Het duimplectrum wordt meestal in combinatie met fingerstyle gebruikt en is dus in feite ook een vorm van hybrid picking. Ben je benieuwd naar de verschillen tussen de diverse soorten plectrums? In dit blog lees je alles wat je moet weten over gitaar plectrums. Met name bij klassiek gitaarspel en bepaalde soorten Jazz wordt er vooral met de vingers gespeeld, in tegenstelling tot pop/rock/country wat vaker op een Western gitaar wordt gespeeld met gebruik van een plectrum. Maar dit betekent zeker niet dat je op een Western gitaar geen fingerstyle kunt spelen of dat je een klassieke gitaar niet kunt bespelen met een plectrum. Rock en metal wordt doorgaans alleen met een plectrum gespeeld, zowel de riffs als de solo’s.

Fingerpicking

Bij het Fingerstyle gitaarspel worden de snaren geplukt (ook wel tokkelen genoemd) met de vingers van je rechterhand. Om de tokkeltechniek uit te leggen (let op: het voorbeeld is voor rechtshandige gitaristen!) geven we de vingers van de rechterhand letters en de linkerhandvingers krijgen nummers:

De benaming voor de vingers:

Duim = p (pulgar)
Wijsvinger = i (indici)
Middelvinger = m (medio)
Ringvinger = a (anular)

De pink wordt in de meeste gevallen niet gebruikt en in dit voorbeeld laten we de letter daarom weg.  Een goede speeltechniek is, net als bij het spelen met een plectrum natuurlijk, ook bij fingerpicking van groot belang. De bastonen op de dikste 3 snaren speel je met (de zijkant van) de duim van de tokkelhand (rechts, in het geval je linkshandig bent is dit je linkerhand). De wijs-, middel- en ringvinger gebruik je voor het plukken van de dunste drie snaren maar in sommige gevallen kun je hiervan afwijken (afhankelijk van het muziekstuk). Belangrijk is dat je de rechterhand wat rond maakt (naar binnen gericht) zodat de vingertoppen van de wijs-, middel- en ringvinger iets naar boven zijn gericht. Met de duim maak je een neergaande beweging waarbij je de duim na het aanslaan weer “terugdraait” naar de uitgangspositie. De overige 3 vingers maken – in tegenstelling tot de duim – juist een plukkende beweging omhoog.

NB> In bladmuziek zul je vaak aanduidingen zien staan voor de vingers van de rechterhand die je het beste kunt gebruiken om bepaalde snaren aan te slaan (PIMA). Ook staan er soms nummers bij bepaalde noten, zodat je weet met welke vinger van je linkerhand je die moet indrukken.

Speltips gitaarspelen met de vingers

• Houdt de rechthand ontspannen
• Speel met de topjes van je vinger (soms worden echter ook de nagels gebruikt)
• Om in de klassieke gitaarhouding te spelen zet je de gitaar op je linkerbeen met de kop van de gitaar in een lichte hoek omhoog. Ga je fingerstyle spelen op een western gitaar dan zet je de gitaar op je rechterbeen.
• Zorg dat je goed rechtop zit

Voordelen en nadelen van Fingerstyle gitaar spelen

+ Je kunt altijd en overal gitaarspelen, ook als je even geen plectrum bij de hand hebt.
+ Je kunt complexe tokkelpatronen spelen over meerdere snaren.
+ Warmer geluid dan spelen met een plectrum
+ Biedt de mogelijkheid om arrangementen te spelen (combinatie van bas, melodie en/of akkoorden)
+ Wordt vooral gebruikt bij stijlen als klassiek, jazz en flamenco maar ook bij popsongs.

– Beperkte mogelijkheden wat betreft het spelen van solo’s

Spelen met een plectrum

De eerste vraag is: hoe houd je een plectrum op de juiste manier vast? Verschillende gitaristen hebben veelal een verschillende manier waarop ze hun plectrum vasthouden. Maar in de regel is het volgende een goed uitgangspunt:

1. Trek de vingers van je rechterhand in en steek je duim omhoog (zoals een “thumbs up”)
2. Leg vervolgens het plectrum met de punt naar links op het eerste kootje van je wijsvinger. De wijsvinger mag ook iets naar buiten staan.
3. Leg nu de duim op het plectrum om af te sluiten
4. Als het goed is ziet het er nu ongeveer uit als in onderstaande afbeelding.

Bij het spelen met een plectrum kun je in een wisselslag spelen (down-up-down-up) voor zowel akkoorden/slaggitaar maar ook bij gitaarsolo’s en riffs. Dit biedt veel voordelen want je kunt veel sneller bewegen dan wanneer je alle naar beneden aanslaat. Echter, in sommige stijlen zoals Heavy Metal en Rock worden riffs vaak bewust alleen met “downpicking” ofwel naar beneden aanslagen gespeeld om een strakkere en vettere sound te creëren. Experimenteer hier dus zelf mee en kijk wat het beste klinkt.

Speltips met plectrum

• Houd je plectrum stevig vast zodat deze niet gaat “flapperen” als je een snaar raakt
• Bij een neerwaartse slagbeweging houd je het plectrum licht naar beneden gekanteld en bij een terugslag juist iets naar boven gekanteld zodat je soepeler over de snaren beweegt.
• Speel zoveel mogelijk uit je pols en niet uit je hele arm.
• Wil je graag hulp bij het aanleren van een goede speeltechniek, vraag dan een gratis proefles aan. Zo voorkom je dat je een verkeerde techniek aanleert waardoor je vastloopt, bepaalde stukken niet (goed) kunt spelen of zelfs blessures krijgt bij een verkeerde houding.

Voordelen en nadelen van gitaarspelen met een plectrum

+ Snel spelen en technieken als sweep picking/arpeggio’s zijn mogelijk
+ Geschikt voor slaggitaar en solo’s
+ Betere “attack” in de aanslag
+ Makkelijker om snaren te wisselen bij hoge snelheid
+ Wordt vooral gebruikt bij rock, metal, blues, country en funk

– Beperkte mogelijkheden wat betreft tokkelen

Hybrid Picking

Hybrid picking biedt in sommige gevallen uitkomst omdat je dan profiteert van “best of both worlds”.  Anders gezegd: het biedt extra mogelijkheden in je gitaarspel die je niet hebt als je alleen met plectrum of met je vingers speelt. Enkele gitaristen die veel gebruik maken/maakten van hybrid picking zijn o.a. Tommy Emmanuel, John Frusciante (RHCP), Rory Gallagher, Jimi Hendrix, Greg Howe, Eric Johnson, Mark Knopfler (Dire Straits), John Petrucci (Dream Theater) en Zakk Wylde (Black Label Society / Ozzy).

Bij Hybrid picking kun je met een standaard (los) plectrum spelen, die je vasthoudt tussen duim en wijsvinger. Met het plectrum speel je de onderste snaren (bastonen of akkoorden in een slagje) en met de resterende vingers van je rechterhand speel je een melodie of tokkelpatroon – al dan niet tegelijk met de basnoten/plectrumaanslag. Je kunt ook een thumb pick (duimplectrum) gebruiken, zoals in onderstaande afbeelding:

Kortom: De mogelijkheden zijn oneindig. Welke speelstijl heeft jouw voorkeur? Met de vingers of met plectrum? Laat hieronder een reactie achter! Vond je dit blog interessant? Delen wordt gewaardeerd!